بلدوزر کاترپیلار D3

بلدوزر کاترپیلار D3 یکی از محبوب‌ترین و پرکاربردترین ماشین‌آلات راه‌سازی و عمرانی شرکت کاترپیلار است که با طراحی مهندسی دقیق و عملکرد قابل اعتماد، در پروژه‌های مختلفی از جمله ساخت‌وساز، معادن، کشاورزی و پروژه‌های زیرساختی به کار گرفته می‌شود. این دستگاه با بهره‌گیری از موتور دیزل قدرتمند Cat® C3.6، سیستم انتقال قدرت هیدرواستاتیک، و امکانات متنوعی مانند ریپر و وینچ، توانایی عملکرد در شرایط مختلف جغرافیایی و اقلیمی را دارد. طراحان این بلدوزر با تمرکز بر دوام، بهره‌وری و سهولت تعمیر و نگهداری، دستگاهی را خلق کرده‌اند که علاوه بر عملکرد بالا، هزینه‌های عملیاتی را نیز به حداقل می‌رساند.

موتور دیزل قدرتمند Cat® C3.6

قلب تپنده بلدوزر D3، موتور دیزل Cat® C3.6 با حجم 3.6 لیتر و توان خروجی 77.6 کیلووات (معادل 104 اسب‌بخار) است که در دور موتور 2200 دور در دقیقه به حداکثر توان خود می‌رسد. این موتور با استاندارد تست ISO 9249:2007 و SAE J1349:2011 طراحی شده و قدرت خالص آن در فلایویل با احتساب فن، سیستم ورودی هوا، اگزوز و دینام اندازه‌گیری شده است. موتور این دستگاه معادل استاندارد آلایندگی Tier 3 بوده و برای بازارهایی که الزامات سخت‌گیرانه Tier 4 را ندارند، مناسب است. طراحی بهینه سیستم سوخت‌رسانی و احتراق، مصرف سوخت را کاهش داده و در عین حال، گشتاور بالا در دورهای پایین را تضمین می‌کند که برای عملیات سنگین مانند هل دادن خاک یا سنگ بسیار مفید است.

سیستم انتقال قدرت و هیدرولیک پیشرفته

سیستم انتقال قدرت در بلدوزر D3 به صورت هیدرواستاتیک عمل می‌کند که کنترل دقیق سرعت و گشتاور را در هر دو جهت جلو و عقب فراهم می‌کند. حداکثر سرعت حرکت رو به جلو 9 کیلومتر در ساعت و سرعت حرکت در جهت عقب 10 کیلومتر در ساعت است. این سیستم با استفاده از یک پمپ هیدرولیکی اصلی و دو موتور تراک، توان را به زنجیرچرخ‌ها منتقل می‌کند. فشار تنظیم‌شده در شیر اطمینان سیستم انتقال قدرت، 48500 کیلوپاسکال است که نشان‌دهنده توان بالا در تحمل بارهای سنگین است. همچنین، سیستم هیدرولیک کنترل با جریان 65 لیتر در دقیقه، امکان عملکرد دقیق و سریع جک‌های بلدوزر و سایر پیوست‌ها را فراهم می‌کند.

وزن و پایداری در شرایط مختلف

وزن عملیاتی این بلدوزر بسته به نوع زیربندی و تجهیزات نصب‌شده متفاوت است. در حالت استاندارد، وزن آن 9362 کیلوگرم است، اما در مدل LGP (Low Ground Pressure) با زنجیرهای 762 میلی‌متر، وزن به 9893 کیلوگرم می‌رسد. این افزایش وزن با افزایش سطح تماس زنجیر با زمین، فشار وارده به خاک را کاهش می‌دهد و برای کار در زمین‌های نرم یا باتلاقی مناسب است. در صورت نصب ریپر، 554 کیلوگرم به وزن کل افزوده می‌شود. مرکز ثقل پایین و طراحی متعادل وزن، پایداری دستگاه را در سراشیبی‌ها و سطوح شیب‌دار تضمین می‌کند.

سیستم زیربندی و مقاومت در برابر سایش

زیربندی بلدوزر D3 در دو نوع استاندارد و LGP عرضه می‌شود. در مدل استاندارد، عرض شنی 510 میلی‌متر و فاصله بین زنجیرها (Track Gauge) 1600 میلی‌متر است. در مدل LGP، عرض شنی به 660 یا 762 میلی‌متر افزایش می‌یابد و فاصله بین زنجیرها نیز به 1750 یا 1860 میلی‌متر می‌رسد. تعداد غلتک‌ها در هر طرف 7 عدد است و تعداد کفشک‌ها در زیربندی SALT (Sealed and Lubricated Track) 40 عدد و در زیربندی سایشی 36 عدد است. این زیربندی ها با طراحی مقاوم در برابر سایش، طول عمر بالایی دارند و برای کار در محیط‌های سخت مانند ماسه‌سنگ یا شن مناسب‌اند.

ابعاد و مشخصات تیغه بلدوزر

تیغه بلدوزر D3 در دو نوع استاندارد و LGP عرضه می‌شود. عرض تیغه در مدل LGP به 3220 میلی‌متر می‌رسد و ظرفیت آن برابر 2.34 مترمکعب است. ارتفاع تیغه در این مدل 1010 میلی‌متر و حداکثر زاویه شیب آن 448 میلی‌متر است. در مدل استاندارد، عرض تیغه 2782 میلی‌متر و ظرفیت آن 2.19 مترمکعب است. زاویه قابل تنظیم تیغه در هر دو مدل از 52 تا 58 درجه است و حداکثر زاویه انحراف به چپ یا راست 25 درجه است. این تنظیمات امکان عملکرد دقیق در پروژه‌های گوناگون مانند تراشیدن، پر کردن یا هل دادن مواد را فراهم می‌کند.

ریپر سه‌شاخه با قابلیت مانور بالا

ریپر نصب‌شده بر بلدوزر D3 از نوع سه‌شاخه با طراحی پاراللگرام است که امکان حفظ زاویه ثابت در حین کار را فراهم می‌کند. ارتفاع ریپر 165 میلی‌متر و وزن آن 554 کیلوگرم است. حداکثر عمق خاک‌برداری 337.5 میلی‌متر و حداکثر برد در سطح زمین 766 میلی‌متر است. فاصله زمین تا نوک ریپر در حالت بالا، 448 میلی‌متر است که امکان عبور از موانع را فراهم می‌کند. این ریپر برای خاکبرداری در زمین‌های سخت یا سنگلاخی بسیار کاربردی است و به اپراتور اجازه می‌دهد تا لایه‌های زیرین خاک را برای عملیات بعدی آماده کند.

وینچ هیدرولیک با قدرت کشش بالا

وینچ نصب‌شده بر بلدوزر D3 از نوع هیدرواستاتیک با کنترل هیدرولیک است. وزن وینچ 610 کیلوگرم و طول آن 705 میلی‌متر است. قطر قرقره 254 میلی‌متر و ظرفیت آن برای کابل پیشنهادی 16 میلی‌متری، 113 متر است. حداکثر نیروی کشش در حالت قرقره پر 11340 کیلوگرم و در حالت قرقره خالی 18144 کیلوگرم است. سرعت خط در حالت قرقره خالی 40 متر در دقیقه و در حالت پر 63 متر در دقیقه است. این وینچ برای کاربردهایی مانند جابجایی درختان، تجهیزات سنگین یا عملیات نجات در مناطق صعب‌العبور بسیار مفید است.

کابین ایمن و راحت برای اپراتور

کابین بلدوزر D3 مطابق با استانداردهای ایمنی ROPS (ISO 3471:2008) و FOPS (ISO 3449:2005 Level II) طراحی شده است. این استانداردها حفاظت کامل در برابر واژگونی و اجسام پرتابی را تضمین می‌کنند. فضای داخلی کابین با طراحی ارگونومیک، دید عالی به اطراف و کنترل‌های آسان‌در دسترس، خستگی اپراتور را به حداقل می‌رساند. سیستم تهویه مطبوع با گاز R134a و ظرفیت 1.8 کیلوگرم، دمای مطلوب را در شرایط مختلف فراهم می‌کند. همچنین، صندلی با قابلیت تنظیم، سیستم صوتی و نمایشگر دیجیتال، راحتی و اطلاع‌رسانی کامل را برای اپراتور فراهم می‌کند.

مقایسه کوتاه با بلدوزر کاترپیلار D2

در مقایسه با بلدوزر کاترپیلار D2 که مدل کوچک‌تری است، D3 از نظر توان موتور، وزن عملیاتی و ابعاد تیغه برتری دارد. D2 با موتور 80 اسب‌بخار و وزن حدود 8 تن، برای پروژه‌های سبک‌تر مناسب است، در حالی که D3 با 104 اسب‌بخار و وزن نزدیک به 10 تن، برای پروژه‌های سنگین‌تر و زمین‌های نرم‌تر طراحی شده است. همچنین، D3 امکان نصب ریپر سه‌شاخه و وینچ را دارد که در D2 به ندرت دیده می‌شود. از نظر زیربندی، D3 در مدل LGP با شنی 762 میلی‌متر، فشار خاک را به 27.2 کیلوپاسکال کاهش می‌دهد که در D2 با شنی 610 میلی‌متر، این مقدار بالاتر است.

حدود قیمت و سال تولید

بلدوزر کاترپیلار D3 در سال‌های 2019 تا 2023 تولید شده است. قیمت این دستگاه در بازارهای جهانی بسته به سال ساخت، ساعت کارکرد و تجهیزات نصب‌شده، بین 180 تا 250 هزار دلار آمریکا متغیر است. در بازار ایران، با احتساب هزینه‌های حمل، گمرک و دلار نیمایی، قیمت نسخه‌های کارکرده بین 12 تا 18 میلیارد تومان برآورد می‌شود. نسخه‌های صفر کیلومتر یا با ساعت کارکرد زیر 1000 ساعت، در صورت موجود بودن، ممکن است تا 22 میلیارد تومان نیز قیمت‌گذاری شوند.

سیستم تعمیر و نگهداری آسان

کاترپیلار در طراحی D3، توجه ویژه‌ای به سهولت تعمیر و نگهداری داشته است. تمامی نقاط سرویس‌دهی مانند فیلترها، شیرها و مخازن روغن به‌راحتی در دسترس هستند. درب‌های بزرگ و طراحی ماژولار اجازه می‌دهد تا تکنسین‌ها به سرعت قطعات را بررسی یا تعویض کنند. سیستم هشدار دیجیتال نیز هرگونه مشکل احتمالی را به‌موقع به اپراتور اطلاع می‌دهد. همچنین، شبکه گسترده نمایندگی‌های کاترپیلار در سراسر جهان، دسترسی به قطعات اصلی و خدمات پس از فروش را تضمین می‌کند.

کاربردهای متنوع در پروژه‌های صنعتی و عمرانی

بلدوزر D3 به دلیل توان بالا، وزن متعادل و قابلیت‌های متنوع، در پروژه‌های مختلفی از جمله ساخت جاده، آماده‌سازی زمین برای ساختمان‌سازی، پاک‌سازی زمین‌های کشاورزی، عملیات معدنی و حتی پروژه‌های نظامی به کار گرفته می‌شود. قابلیت نصب وینچ و ریپر، آن را به ابزاری چندمنظوره تبدیل کرده است که می‌تواند در شرایطی که بلدوزرهای بزرگ‌تر امکان حضور ندارند، عملیات را انجام دهد. همچنین، با توجه به فشار خاک پایین در مدل LGP، برای کار در مناطق مرطوب یا نیمه‌باتلاقی نیز مناسب است.

جمع‌بندی و ارزیابی نهایی

بلدوزر کاترپیلار D3 ترکیبی از قدرت، دوام و انعطاف‌پذیری است که با طراحی به‌روز و استانداردهای جهانی، به یکی از انتخاب‌های اصلی پیمانکاران و شرکت‌های عمرانی تبدیل شده است. از موتور قدرتمند و سیستم هیدرولیک دقیق گرفته تا کابین ایمن و تجهیزات جانبی متنوع، همه‌چیز در این دستگاه برای افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های عملیاتی طراحی شده است. با توجه به قیمت مناسب در مقایسه با مدل‌های بزرگ‌تر و قابلیت‌های عملیاتی بالا، D3 گزینه‌ای ایده‌آل برای پروژه‌های متوسط تا نیمه‌سنگین به شمار می‌رود.