دامپتراک کاترپیلار 797F
دامپتراک کاترپیلار 797F یکی از بزرگ‌ترین و قدرتمندترین ماشین‌آلات معدنی دنیاست که توسط شرکت معتبر Caterpillar طراحی و تولید شده است. این دستگاه غول‌پیکر در حوزه حمل‌ونقل مواد معدنی سنگین و بارهای بسیار حجیم در معادن روباز کاربرد دارد و به دلیل توان بالای موتور، ظرفیت بارگیری عظیم و ایمنی بالا، به‌عنوان یکی از شاخص‌ترین تجهیزات معدنی جهان شناخته می‌شود. 797F از زمان معرفی تاکنون به‌طور گسترده در معادن سراسر جهان مورد استفاده قرار گرفته و نقش کلیدی در افزایش بهره‌وری عملیات معدنی داشته است.
موتور و قدرت
این دامپتراک به موتور قدرتمند Cat® C175-20 مجهز شده است که توان تولیدی آن 2983 کیلووات (بر اساس استاندارد SAE J1995) و توان خالص آن 2828 کیلووات (بر اساس SAE J1349) است. این موتور با 20 سیلندر و حجم 106 لیتر طراحی شده و در دور 1750 در دقیقه به کارکرد ایده‌آل خود می‌رسد. قطر سیلندر 175 میلی‌متر و کورس پیستون 220 میلی‌متر است که ترکیب آن‌ها سبب ایجاد توان فوق‌العاده‌ای در موتور می‌شود. این موتور علاوه بر توان بالای تولیدی، قابلیت انطباق با استانداردهای آلایندگی ایالات متحده (EPA) را دارد و نسخه Tier 4 آن می‌تواند استانداردهای آلایندگی نهایی Tier 4 را نیز رعایت کند.
وزن و ظرفیت بارگیری
797F ظرفیت حمل بار اسمی 363 تن را دارد که آن را به یکی از بزرگ‌ترین دامپتراک‌های جهان تبدیل می‌کند. وزن ناخالص دستگاه در حالت بارگیری کامل برابر با 623,690 کیلوگرم است. شاسی دستگاه به‌تنهایی وزنی در حدود 215,217 کیلوگرم دارد و وزن بدنه آن نیز 43,000 کیلوگرم است. توزیع وزن در حالت خالی 47.2 درصد بر روی محور جلو و 52.8 درصد بر روی محور عقب است. در حالت بارگیری کامل، این توزیع به 33.3 درصد جلو و 66.7 درصد عقب تغییر پیدا می‌کند تا تعادل دستگاه در شرایط کاری سنگین به بهترین نحو حفظ شود.
سیستم انتقال قدرت و سرعت
این دامپتراک مجهز به گیربکس پیشرفته‌ای با ضرایب دنده متعدد است که به راننده امکان انتخاب سرعت‌های مختلف متناسب با شرایط بار و مسیر را می‌دهد. ضرایب نهایی انتقال قدرت شامل نسبت دیفرانسیل 1.276:1 و نسبت سیاره‌ای 16.67:1 هستند که در نهایت نسبت کلی کاهش قدرت را به 21.26:1 می‌رسانند. سرعت‌های قابل دستیابی در دنده‌های مختلف از 10.7 کیلومتر بر ساعت در دنده یک شروع شده و تا حداکثر 63.6 کیلومتر بر ساعت در دنده هفتم ادامه پیدا می‌کند. سرعت دنده عقب نیز برابر با 11.9 کیلومتر بر ساعت است. این ویژگی‌ها باعث می‌شود که 797F بتواند در مسیرهای طولانی معدنی با سرعت مناسبی حرکت کرده و چرخه بارگیری و تخلیه را سریع‌تر انجام دهد.
تایرها و رینگ‌ها
دامپتراک 797F از تایرهای عظیم 59/80 R63 استفاده می‌کند که با رینگ‌های 44×63 سازگار هستند. این تایرها مخصوص عملیات سنگین معدنی طراحی شده‌اند و تحمل بار بسیار بالایی دارند. کاترپیلار همچنین به مشتریان توصیه می‌کند پیش از انتخاب تایر مناسب، شرایط کاری معدن و ظرفیت حرارتی تایر (TKPH) را به‌طور دقیق ارزیابی کنند.
سیستم ترمز و ایمنی
797F به سیستم ترمز چهارچرخ دیسکی روغن‌خنک مجهز است که با هیدرولیک عمل می‌کند. سطح ترمز دیسک‌های جلو 132,259 سانتی‌متر مربع و سطح ترمز دیسک‌های عقب 198,388 سانتی‌متر مربع است. این سیستم ترمز علاوه بر ترمز سرویس، شامل ترمز پارکینگ چنددیسکی فنر اعمال و هیدرولیک رهاشونده نیز می‌باشد. همچنین امکان سفارش سیستم ترمز ضدقفل (ABS) برای افزایش ایمنی وجود دارد. استانداردهای ISO 3450:2011 برای ترمزهای سرویس و کمکی در این دستگاه رعایت شده‌اند.
بدنه و ظرفیت حمل بار
بدنه 797F ظرفیت بارگیری بسیار بالایی دارد. ظرفیت بارگیری در حالت سطحی (Struck) برابر با 172 متر مکعب و در حالت پُر (Heaped) برابر با 252 متر مکعب است. سیستم بالابر بدنه شامل دو سیلندر هیدرولیک دو مرحله‌ای با دبی پمپ 1140 لیتر در دقیقه است که می‌تواند بدنه را در 25 ثانیه بالا برده و در 18 ثانیه پایین بیاورد. این سرعت تخلیه سریع، بهره‌وری دستگاه را افزایش می‌دهد.
سیستم تعلیق
سیستم تعلیق دامپتراک 797F از نوع سیلندرهای نیتروژن/روغن مستقل است. کورس موثر سیلندر جلو 99.1 میلی‌متر و عقب 93.2 میلی‌متر است. محور عقب امکان نوسان ±3.96 درجه را فراهم می‌کند تا دستگاه بتواند در زمین‌های ناهموار نیز پایداری مناسبی داشته باشد.
ظرفیت‌های سوخت و مایعات
این دستگاه دارای باک سوختی با ظرفیت 3785 لیتر است و در نسخه Tier 4 این ظرفیت به 4542 لیتر افزایش می‌یابد. ظرفیت مخزن مایع اگزوز (DEF) نیز 375 لیتر است. سیستم خنک‌کننده 1160 لیتر، کارتل موتور 390 لیتر، دیفرانسیل‌ها 1250 لیتر و سیستم فرمان 360 لیتر ظرفیت دارند. سیستم ترمز و بالابر بدنه نیز مجموعاً 1850 لیتر مایع در خود جای می‌دهند. این ظرفیت‌های عظیم به 797F اجازه می‌دهد تا بدون نیاز به توقف‌های مکرر، ساعت‌ها به‌صورت پیوسته کار کند.
کابین و راحتی راننده
کابین 797F با رعایت کامل استانداردهای ایمنی ROPS و FOPS طراحی شده است. سیستم تهویه مطبوع کابین توان خنک‌کنندگی 24,300 Btu/h دارد و سیستم گرمایشی و ضدیخ‌زدگی آن نیز توان 38,900 Btu/h را فراهم می‌کند. این سیستم‌ها امکان فعالیت راننده را در شرایط آب‌وهوایی بسیار گرم یا سرد فراهم می‌سازند. سطح صدای داخل کابین نیز تنها 78 دسی‌بل است که مطابق استانداردهای ISO 6394 و ISO 6396 آزمایش شده است.
ابعاد دستگاه
دامپتراک 797F ابعادی غول‌آسا دارد. ارتفاع دستگاه در حالت خالی تا سقف ROPS برابر با 6526 میلی‌متر است و در حالت بارگیری ارتفاع به 6998 میلی‌متر می‌رسد. طول کلی دستگاه 15,080 میلی‌متر و عرض کلی آن 9755 میلی‌متر است. فاصله بین دو محور 7195 میلی‌متر و قطر دایره چرخش فرمان 37.4 متر است. این ابعاد عظیم به دستگاه اجازه می‌دهد تا حجم بسیار زیادی از مواد معدنی را جابه‌جا کند.
حدود قیمت و سال تولید
دامپتراک کاترپیلار 797F از سال 2008 وارد خط تولید شد و تاکنون به‌عنوان یکی از پرکاربردترین کامیون‌های معدنی در جهان شناخته می‌شود. قیمت این دستگاه بسته به آپشن‌ها و شرایط بازار متفاوت است، اما به‌طور تقریبی در محدوده 5 تا 6 میلیون دلار آمریکا قرار دارد. این رقم بالا نشان‌دهنده تکنولوژی پیشرفته، ظرفیت فوق‌العاده و هزینه‌های سنگین تولید این غول معدنی است.
مقایسه کاترپیلار 797F با کاترپیلار 796AC
دامپتراک کاترپیلار 796AC نیز یکی از مدل‌های قدرتمند Caterpillar است، اما در مقایسه با 797F ظرفیت و قدرت پایین‌تری دارد. 796AC ظرفیت بار اسمی حدود 327 تن را ارائه می‌دهد، در حالی که 797F توان حمل 363 تن بار را دارد. از نظر موتور، 796AC از موتور Cat C175-16 با توان کمتر استفاده می‌کند، در حالی که 797F به موتور C175-20 مجهز است. از لحاظ ابعاد نیز 797F بزرگ‌تر و سنگین‌تر است. بنابراین اگرچه 796AC گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه‌تر برای معادن کوچک‌تر یا متوسط محسوب می‌شود، اما 797F همچنان در رده دامپتراک‌های فوق‌سنگین قرار دارد و برای پروژه‌های عظیم معدنی انتخاب ایده‌آل به شمار می‌آید.
جمع بندی
کاترپیلار 797F یک شاهکار مهندسی است که توانسته با ترکیب قدرت، ظرفیت، ایمنی و بهره‌وری، به‌عنوان یکی از برترین کامیون‌های معدنی جهان شناخته شود. این دستگاه غول‌پیکر به دلیل طراحی منحصربه‌فرد و قابلیت‌های فنی پیشرفته، نقش اساسی در عملیات معدنی سنگین ایفا می‌کند. چه از نظر قدرت موتور، چه ظرفیت بارگیری و چه ایمنی و راحتی راننده، 797F همواره در بالاترین سطح قرار دارد و به‌عنوان یک استاندارد جهانی در صنعت معدن شناخته می‌شود.
مشخصات فنی دامپتراک کاترپیلار 797F
| مدل موتور | Cat® C175-20 | توان موتور (Gross) | 2983 kW |
| توان موتور (Net) | 2828 kW | دور موتور | 1750 r/min |
| حجم موتور | 106 l | قطر سیلندر | 175 mm |
| کورس پیستون | 220 mm | ظرفیت اسمی بار | 363 t |
| وزن ناخالص دستگاه | 623,690 kg | وزن شاسی | 215,217 kg |
| وزن بدنه | 43,000 kg | توزیع وزن خالی | جلو 47.20% — عقب 52.80% |
| توزیع وزن بارگیری | جلو 33.30% — عقب 66.70% | نسبت کاهش نهایی | 21.26:1 |
| بیشینه سرعت بارگیری | 63.6 km/h | سرعت دنده‌ها |
F1: 10.7 km/h — F2: 14.4 km/h — F3: 19.3 km/h — F4: 26.1 km/h F5: 35 km/h — F6: 47.3 km/h — F7: 63.6 km/h — Reverse: 11.9 km/h |
| تایرها | 59/80 R63 | رینگ‌ها | 44 × 63 |
| سطح ترمز جلو | 132,259 cm² | سطح ترمز عقب | 198,388 cm² |
| استاندارد ترمز | ISO 3450:2011 | ترمز پارکینگ | چهارگانه، چنددیسکی، فنر اعمال / هیدرولیک رهاشونده |
| ظرفیت بدنه (Struck) | 172 m³ | ظرفیت بدنه (Heaped) | 252 m³ |
| سیستم بالابر بدنه | دو سیلندر هیدرولیک دو مرحله‌ای — زمان بالا: 25 s — زمان پایین: 18 s | سیستم تعلیق | سیلندر نیتروژن/روغن مستقل — نوسان عقب ±3.96° |
| ظرفیت باک سوخت | 3785 l | ظرفیت باک Tier 4 | 4542 l |
| مخزن DEF | 375 l | سیستم خنک‌کننده | 1160 l |
| کارتل موتور | 390 l | دیفرنشیال‌ها | 1250 l |
| سیستم ترمز/بالابر | 1850 l | سیستم فرمان | 360 l (تانک فرمان: 254 l) |
| کابین / تهویه | کولر: 24,300 Btu/h — هیتر: 38,900 Btu/h — سطح صدا: 78 dB(A) | استانداردهای حفاظتی | FOPS: ISO 3449:2005 — ROPS: ISO 3471:2008 |
| ابعاد کلی | 15080 × 9755 × 6526 mm | فاصله بین محورها | 7195 mm |
| ارتفاع تخلیه | 2017 mm | ارتفاع داخل بدنه | 3363 mm |
| زاویه فرمان | 40° — قطر گردش جلو: 37.4 m | ظرفیت حمل اسمی | 363 t |
