دامپتراک کاترپیلار 793

دامپتراک کاترپیلار 793 یکی از پرقدرت‌ترین و محبوب‌ترین کامیون‌های معدنی در جهان است که برای حمل‌ونقل بارهای بسیار سنگین در معادن روباز طراحی شده است. این دستگاه به دلیل توانایی باربری در حدود 240 تن، موتور قدرتمند و طراحی بدنه ویژه، در دسته کامیون‌های فوق‌سنگین معدنی قرار می‌گیرد. شرکت کاترپیلار (Caterpillar Inc.) به عنوان بزرگترین تولیدکننده ماشین‌آلات راه‌سازی و معدنی، این محصول را با هدف افزایش بهره‌وری، کاهش هزینه‌های عملیاتی و ایجاد ایمنی بیشتر برای اپراتور عرضه کرده است.

موتور و قدرت بالای دستگاه

قلب تپنده دامپتراک 793، موتور Cat® C175-16 است که با قدرت ناخالص 1976 کیلووات و توان خالص 1886 کیلووات، یکی از نیرومندترین موتورهای دیزلی در صنعت معدنی محسوب می‌شود. این موتور با 16 سیلندر، قطر سیلندر 175 میلی‌متر و کورس 220 میلی‌متر و حجم جابجایی 85 لیتر، توانایی بی‌نظیری در تولید قدرت و گشتاور دارد. استاندارد آلایندگی این موتور در حالت پایه به صورت «Fuel Optimized» بوده و برای برخی بازارها نسخه‌های Tier 4 Final و Stage V اروپا نیز ارائه می‌شود که نشان‌دهنده تطابق با الزامات زیست‌محیطی جهانی است.

سیستم انتقال قدرت و جعبه‌ دنده

سیستم انتقال قدرت در کاترپیلار 793 شامل یک گیربکس پیشرفته با شش دنده جلو و یک دنده عقب است. سرعت دستگاه در حالت بار کامل می‌تواند به 60 کیلومتر در ساعت برسد که برای یک دامپتراک با این وزن و ظرفیت، عددی بسیار چشمگیر است. نسبت دیفرانسیل 1.8 به 1 و نسبت کلی کاهش 29:1 به دستگاه این توانایی را می‌دهد که حتی در شیب‌های تند و مسیرهای ناهموار معادن، بار را با قدرت و پایداری بالا جابجا کند.

ابعاد و اندازه‌های دستگاه

ابعاد دامپتراک کاترپیلار 793 به‌گونه‌ای طراحی شده که بتواند حداکثر ظرفیت باربری را در عین پایداری و تعادل حفظ کند. طول کلی دستگاه بیش از 13 متر، عرض بیش از 7.6 متر و ارتفاع تا سقف کابین در حدود 6 متر است. ارتفاع بارگیری این دستگاه باعث می‌شود که تنها شاول‌ها و لودرهای فوق سنگین بتوانند آن را تغذیه کنند. به عنوان مثال بیل مکانیکی‌های غول‌پیکر هیتاچی EX8000 یا شاول‌های کاترپیلار 6090 قادر به بارگیری آن هستند.

ظرفیت بار و بدنه‌های متنوع

این دامپتراک با ظرفیت بار اسمی 240 تن طراحی شده است. بدنه‌های مختلفی برای آن قابل سفارش است که شامل ظرفیت‌های 112 تا 151 متر مکعب (struck) و 162 تا 190 متر مکعب (heaped, SAE 2:1) می‌باشد. این تنوع به مشتریان اجازه می‌دهد بر اساس نوع ماده معدنی (زغال‌سنگ، سنگ‌آهن، مس، طلا و غیره) و شرایط معدن، مناسب‌ترین بدنه را انتخاب کنند.

سیستم تعلیق و پایداری

سیستم تعلیق دامپتراک کاترپیلار 793 از نوع سیلندرهای خودکفا نیتروژن/روغن است. کورس سیلندر جلو 317 میلی‌متر و عقب 165 میلی‌متر است که ضربات ناشی از مسیرهای ناهموار را به خوبی جذب می‌کند. محور عقب دارای نوسان 4.9 درجه است که به پایداری بیشتر دستگاه در زمان حمل بارهای سنگین کمک می‌کند.

سیستم ترمز و ایمنی

ترمزهای این دامپتراک از نوع دیسک تر روغن‌خنک هستند که در هر چهار چرخ نصب شده‌اند. سطح ترمز جلو 89,727 سانتی‌متر مربع و سطح ترمز عقب 134,590 سانتی‌متر مربع است. علاوه بر این، ترمز پارک از نوع چند دیسکی فنری-هیدرولیکی طراحی شده است. این سیستم‌های ترمز طبق استاندارد ISO 3450:2011 ساخته شده‌اند و ایمنی کامل دستگاه را تضمین می‌کنند.

کابین و راحتی اپراتور

کابین دامپتراک 793 برای کار در سخت‌ترین شرایط طراحی شده است. سیستم تهویه مطبوع با توان 9.3 کیلووات (31,733 BTU/hr) و بخاری 11 کیلوواتی، امکان کار در دماهای بین -30 تا +50 درجه سانتی‌گراد را فراهم می‌آورد. سطح صدای داخل کابین 74 دسی‌بل است که بسیار کمتر از بسیاری از ماشین‌آلات مشابه بوده و به کاهش خستگی اپراتور کمک می‌کند. همچنین کابین مجهز به استانداردهای ROPS و FOPS است که از جان راننده در برابر واژگونی و سقوط اجسام سنگین محافظت می‌کند.

سیستم فرمان و قابلیت مانور

این دامپتراک دارای زاویه چرخش 36 درجه و شعاع چرخش حدود 28 متر است. با وجود ابعاد عظیم، این میزان مانورپذیری برای جاده‌های معدنی بسیار مناسب است و به راننده اجازه می‌دهد در مسیرهای باریک نیز دستگاه را کنترل کند.

ظرفیت سوخت و سرویس‌دهی

دامپتراک کاترپیلار 793 دارای مخزن سوخت اصلی با ظرفیت 2839 لیتر و مخزن اختیاری با ظرفیت 4922 لیتر است. سایر ظرفیت‌های مایعات شامل مخزن DEF با 235 لیتر، سیستم خنک‌کننده با 1074 لیتر، روغن موتور 312 لیتر، دیفرانسیل 984 لیتر و سیستم ترمز و بالابر 1315 لیتر می‌باشد. این ظرفیت‌ها نشان می‌دهند که دستگاه برای کار مداوم در معادن با حداقل توقف طراحی شده است.

قیمت و سال ساخت

کاترپیلار 793 از اوایل دهه 2000 میلادی وارد بازار شد و طی این سال‌ها نسخه‌های به‌روز شده آن همچنان تولید می‌شوند. بسته به نسخه، امکانات و بازار مقصد، قیمت یک دستگاه نو بین 5 تا 6.5 میلیون دلار آمریکا متغیر است. در بازار دست دوم نیز قیمت‌ها معمولاً بین 2.5 تا 4 میلیون دلار قرار دارند. با توجه به هزینه‌های بالای خرید، این دستگاه بیشتر توسط شرکت‌های بزرگ معدنی و سرمایه‌گذاران بین‌المللی خریداری می‌شود.

مقایسه کاترپیلار 793 با کاترپیلار 789

اگر بخواهیم دامپتراک 793 را با مدل 789 مقایسه کنیم، مهم‌ترین تفاوت‌ها در ظرفیت بار و توان موتور است.

• ظرفیت بار: مدل 789 ظرفیت حدود 194 تن دارد در حالی که مدل 793 می‌تواند تا 240 تن بار حمل کند.
• قدرت موتور: موتور 3516C در 789 توان 1566 کیلووات تولید می‌کند اما موتور C175-16 در 793 توان 1976 کیلووات دارد.
• سرعت: هر دو دستگاه سرعتی در حدود 57 تا 60 کیلومتر در ساعت دارند، اما به دلیل نسبت انتقال متفاوت، 793 راندمان بهتری در مسیرهای طولانی دارد.
• وزن کلی: وزن ناخالص دستگاه 789 حدود 324 هزار کیلوگرم است، در حالی که 793 با وزن ناخالص 404 هزار کیلوگرم طراحی شده است.
• تکنولوژی و استانداردها: 793 از سیستم‌های آلایندگی جدیدتر (Tier 4 Final و Stage V) پشتیبانی می‌کند که در مدل 789 وجود ندارد.

در نتیجه می‌توان گفت کاترپیلار 793 نسخه‌ای پیشرفته‌تر، بزرگ‌تر و پرقدرت‌تر از 789 است که برای معادن با ظرفیت استخراج بالاتر طراحی شده است.

جمع‌ بندی

دامپتراک کاترپیلار 793 یک شاهکار مهندسی در صنعت معدن است. این دستگاه با موتور فوق‌العاده قدرتمند، ظرفیت بار بسیار بالا، سیستم‌های ایمنی مدرن و راحتی اپراتور، یکی از پرکاربردترین و ارزشمندترین کامیون‌های معدنی در جهان به شمار می‌رود. اگرچه قیمت چند میلیون دلاری آن تنها برای شرکت‌های بزرگ قابل تأمین است، اما راندمان بالا و کاهش هزینه‌های عملیاتی در بلندمدت باعث شده که این سرمایه‌گذاری کاملاً توجیه‌پذیر باشد.