معرفی کلی دامپتراک کاترپیلار 796AC
دامپتراک کاترپیلار 796AC یکی از بزرگترین و قدرتمندترین کامیونهای معدنی جهان است که برای جابجایی بارهای بسیار سنگین در معادن روباز طراحی شده است. این دستگاه در دسته کامیونهای فوق سنگین معدنی قرار میگیرد و بیشتر برای پروژههای استخراج مس، سنگآهن، زغالسنگ و دیگر مواد معدنی با حجم بالا استفاده میشود. هدف اصلی از طراحی این دستگاه، افزایش بهرهوری، کاهش هزینههای عملیاتی و فراهم کردن بالاترین سطح ایمنی برای اپراتور بوده است. وزن کلی دستگاه 404,000 کیلوگرم و ظرفیت باربری 240 تن، نشاندهنده توانایی بینظیر این غول معدنی است.

موتور و توان قدرتی
قلب تپنده دامپتراک 796AC موتور Cat® C175-16 است که با توان ناخالص 1976 کیلووات و توان خالص 1886 کیلووات، یکی از قدرتمندترین موتورهای دیزلی در جهان محسوب میشود. این موتور دارای 16 سیلندر، قطر سیلندر 175 میلیمتر، کورس 220 میلیمتر و حجم جابجایی 85 لیتر است. استاندارد آلایندگی این موتور Fuel Optimized است و نسخههای پیشرفتهتر آن شامل U.S. EPA Tier 4 Final و EU Stage V میشود که سازگار با استانداردهای زیستمحیطی بینالمللی هستند. این موتور توان تولید گشتاور فوقالعاده بالا دارد که جابجایی بارهای 240 تنی را حتی در مسیرهای شیبدار ممکن میسازد.
سیستم انتقال قدرت و گیربکس
دامپتراک 796AC مجهز به یک گیربکس پیشرفته با شش دنده جلو و یک دنده عقب است. نسبت دیفرانسیل 1.8 به 1 و نسبت کلی کاهش 29:1 باعث میشود تا قدرت موتور به طور مؤثر به چرخها منتقل شود و دستگاه بتواند حتی در مسیرهای ناهموار و شیبهای تند، بارهای سنگین را با حداکثر پایداری جابجا کند. سرعت دستگاه در حالت بار کامل تا 60 کیلومتر در ساعت میرسد و دنده عقب با سرعت 11 کیلومتر در ساعت طراحی شده است. این عملکرد باعث میشود که 796AC حتی در بزرگترین معادن جهان توان مانور بالا و کنترل کامل داشته باشد.

ظرفیت بار و انواع بدنه
دامپتراک کاترپیلار 796AC با ظرفیت بار اسمی 240 تن طراحی شده و برای باربری انواع مواد معدنی مناسب است. بدنههای مختلفی برای این دستگاه موجود است که شامل ظرفیتهای 112.6 تا 151 متر مکعب (Struck) و 162 تا 190 متر مکعب (Heaped, SAE 2:1) میباشد. این تنوع بدنه به اپراتور و مهندسان معدن اجازه میدهد که با توجه به نوع ماده معدنی و شرایط معدن، مناسبترین گزینه را انتخاب کنند. بدنههای بزرگ برای مواد سبک مانند زغالسنگ و بدنههای استاندارد برای مواد سنگین مانند سنگآهن کاربرد دارند.
سیستم تعلیق و پایداری
سیستم تعلیق دامپتراک 796AC از نوع سیلندرهای خودکفا نیتروژن/روغن با اتصالات pin-to-pin است. کورس سیلندر جلو 317 میلیمتر و کورس سیلندر عقب 165 میلیمتر است و محور عقب دارای نوسان 4.9 درجه میباشد. این طراحی باعث میشود دستگاه بتواند بارهای سنگین را در مسیرهای ناهموار بدون انتقال ضربه به کابین حمل کند و همزمان پایداری بالا را در سراشیبیها حفظ نماید. سیستم تعلیق پیشرفته طول عمر اجزاء حرکتی و بدنه را نیز افزایش میدهد.

سیستم ترمز و ایمنی
ترمزهای دامپتراک 796AC از نوع دیسک تر روغنخنک چهارچرخ هستند و ترمز پارک چند دیسکی فنری-هیدرولیکی طراحی شده است. سطح ترمز جلو 89,727 سانتیمتر مربع و عقب 134,590 سانتیمتر مربع است و مطابق استاندارد ISO 3450:2011 ساخته شدهاند. این سیستمها تضمین میکنند که دستگاه حتی در بارگیری حداکثری و شیبهای تند نیز با ایمنی کامل عمل کند. این ترمزها با توجه به حجم بالای روغن و سیستم هیدرولیک پیشرفته، دوام و عمر طولانی دارند.
کابین و راحتی اپراتور
کابین 796AC برای اپراتور در شرایط سخت معدن طراحی شده است. سیستم تهویه مطبوع با توان 9.3 کیلووات (31733 BTU/hr) و بخاری 11 کیلوواتی، امکان کار در دمای بین -30 تا +50 درجه سانتیگراد را فراهم میآورد. سطح صدای داخل کابین 74 دسیبل است که برای یک دستگاه فوق سنگین، سطح بسیار پایینی محسوب میشود و به کاهش خستگی راننده کمک میکند. کابین مجهز به استانداردهای ROPS و FOPS است که از جان راننده در برابر واژگونی و سقوط اجسام سنگین محافظت میکند.

سیستم فرمان و قابلیت مانور
زاویه چرخش فرمان دامپتراک 36 درجه و شعاع چرخش جلوی آن 28 متر است. با وجود ابعاد عظیم، این قابلیت مانور بالا باعث میشود دستگاه در مسیرهای معدنی نسبتاً باریک و پرپیچ و خم بتواند حرکت کند و کنترل کاملی توسط راننده داشته باشد. سیستم فرمان مطابق استاندارد ISO 5010:2019 طراحی شده است و توانایی پاسخدهی سریع به دستورات راننده را دارد.
ظرفیت سوخت و سرویس دهی
دامپتراک 796AC دارای مخزن سوخت اصلی 2839 لیتر و مخزن اختیاری 4922 لیتر است. سایر ظرفیتهای مایعات شامل مخزن DEF با 235 لیتر، سیستم خنککننده 1074 لیتر، روغن موتور 312 لیتر، دیفرانسیل 984 لیتر، سیستم فرمان 290 لیتر و سیستم ترمز و بالابر 1315 لیتر است. این ظرفیتهای بالا باعث میشوند دستگاه بتواند ساعتها بدون توقف در معدن فعالیت کند و نیاز به سوختگیری یا سرویسهای مکرر نداشته باشد.

قیمت و سال ساخت
دامپتراک کاترپیلار 796AC از اواسط دهه ۲۰۰۰ میلادی وارد بازار شده و نسخههای مدرن آن همچنان تولید میشوند. قیمت یک دستگاه نو در حدود 6 تا 7 میلیون دلار آمریکا است و نسخههای دست دوم معمولاً بین 3 تا 5 میلیون دلار قیمت دارند. با توجه به هزینههای بالای تولید و خرید، این دستگاه بیشتر توسط شرکتهای معدنی بزرگ و پروژههای بینالمللی خریداری میشود و ارزش سرمایهگذاری بالایی دارد.
مقایسه با دامپتراک کاترپیلار 789
اگر دامپتراک 796AC را با مدل کاترپیلار 789 مقایسه کنیم، تفاوتهای مهمی دیده میشود:
- ظرفیت بار: مدل 789 ظرفیت بار حدود 194 تن دارد، در حالی که 796AC ظرفیت 240 تن دارد.
- قدرت موتور: موتور 3516C در 789 توان 1566 کیلووات تولید میکند، اما موتور C175-16 در 796AC توان 1976 کیلووات دارد.
- وزن کلی: وزن ناخالص 789 حدود 324,000 کیلوگرم است، در حالی که 796AC با وزن 404,000 کیلوگرم طراحی شده است.
- استاندارد آلایندگی و تکنولوژی موتور: 796AC از نسخههای پیشرفته Tier 4 Final و Stage V پشتیبانی میکند، در حالی که 789 محدود به استانداردهای قدیمیتر است.
- کارایی در معادن بزرگ: با توجه به ظرفیت بالاتر و قدرت بیشتر، 796AC برای پروژههای معدنی عظیم و استخراج طولانیمدت مناسبتر است، در حالی که 789 برای پروژههای متوسط کاربرد دارد.
به طور کلی، میتوان گفت 796AC نسخهای پیشرفتهتر و بزرگتر از 789 است که برای شرایط سخت و پروژههای عظیم معدنی طراحی شده است.

جمع بندی
دامپتراک کاترپیلار 796AC یک شاهکار مهندسی در صنعت معدن است. این دستگاه با موتور فوقالعاده قدرتمند، ظرفیت بار بسیار بالا، سیستمهای ایمنی مدرن، کابین راحت و قابلیت مانور مناسب، یکی از پرکاربردترین و ارزشمندترین کامیونهای معدنی در جهان محسوب میشود. اگرچه هزینه خرید آن میلیونها دلار است، اما راندمان بالا، کاهش هزینههای عملیاتی و دوام طولانیمدت دستگاه باعث میشود این سرمایهگذاری کاملاً توجیهپذیر باشد و انتخابی ایدهآل برای پروژههای معدنی عظیم باشد.
مشخصات فنی دامپتراک کاترپیلار 796AC
مدل موتور | Cat® C175-16 | قدرت موتور | 1886 کیلووات (خالص) / 1976 کیلووات (ناخالص) |
وزن عملیاتی | 404,000 کیلوگرم | حجم موتور | 85 لیتر |
ظرفیت بار | 240 تن | گشتاور حداکثر | موتور فوقالعاده قدرتمند با توان تحمل بار سنگین |
سرعت حرکت | 60 کیلومتر در ساعت (بار کامل) | حداکثر ارتفاع تخلیه | متغیر با بدنه انتخابی (حداکثر 190 متر مکعب heaped) |
سیستم تعلیق | سیلندرهای خودکفا نیتروژن/روغن با اتصالات pin-to-pin | نوسان محور عقب | 4.9 درجه |
سیستم ترمز | چهارچرخ دیسکی تر روغنخنک | ترمز پارک | چند دیسکی فنری-هیدرولیکی |
کابین | دارای تهویه مطبوع 9.3 کیلووات، بخاری 11 کیلووات، استاندارد ROPS/FOPS | سطح صدا | 74 دسیبل |
زاویه فرمان | 36 درجه | شعاع چرخش جلو | 28 متر |
سطح آلایندگی | Fuel Optimized / قابل ارتقا به Tier 4 Final و Stage V | نوع تایر استاندارد | 40.00 R57، 46/90 R57، 50/80 R57 |